Een
stukje geschiedenis over het onderwijs in Tilburg
Iedere parochie in Tilburg had zijn eigen scholen voor
lager onderwijs. Vanaf 1901 hebben de fraters ( de
jongensschool St. Antonius) en vanaf 1911 de zusters (De
meisjesschool St Vincentus) zich ingezet voor de vorming
van de Hasseltse jeugd. De Congregatie van de fraters en de
zusters hebben een belangrijke taak vervuld in het
onderwijs in het algemeen en voor de stad Tilburg in het
bijzonder. De stichter van beide Congregaties was patoor
Zwijsen, geestelijk leider van de parochie Tilburg.
Hij richtte in 1832 een armenschool op in het belang van
kansarme kinderen in zijn parochie met het doel ze te leren
lezen en schrijven, naaien en breien. Op 23 november 1832
namen 3 zuster hun intrek in een armmoedig huisje in 't
Heike, het eerste klooster in Tilburg.
Later volgde uitbreiding in de Nieuwlandstraat en Oude
Dijk. Vanaf die datum werd een begin gemaakt om het
katholieke onderwijs vrij te maken van de machtige openbare
school. In de sacristie van 't Heike werd begonnen met het
onderwijs aan de jeugd.
Pastoor Zwijsen benutte zijn vriendschap met de Prins van
Oranje en wist erkenning te verkrijgen voor het onderwijs
van zijn zusters. Onder aanroeping van de H. Vincentius a
Paulo legden, op 5 februari 1834 de eerste zusters in de
parochiekerk van het Heike hun geloften af. Daarmee was ook
de kerkelijke erkenning een feit. Reeds na drie jaren
breidde de Congrgatie zich uit door ook in Delft te
vestigen.
Op 14 jauari 1842 werd pastoor Zwijsen tot Bisschop van
Gerra benoemd en coadjutor van de Vicaris van Den Bosch,
met recht van opvolging. Op zondag 27 april 1842 werd hij,
onder tegenwoordigheid van talrijke geestelijken, in de
parochiekerk van 't Heike tot bisschop gewijd. Maar de
gedachte om ook voor de mannelijke jeugd een Congregatie te
vestigen hield de nieuwe bisschop bezig.
Op 25 augustus 1844 begon de eerste van drie postulanten
zijn noviciaat (stichtingsdag van de fraters). Een nieuw
gebouwd huis werd in 1845 door de eerste fraters in gebruik
genomen, De Eerwaarde Heer J. de Beer werd, na zijn
noviciaat en priesterwijding, tot Algemeen Overste van de
Congregatie benoemd. Mede door de opkomst van de
textielindustrie groeide de stad Tilburg en dus ook haar
bevolking. Nieuwe parochies ontstonden. Iedere parochie
stichtte haar eigen scholen voor lager onderwijs. Zo
stonden de fraters en zusters aan de basis van het lager
onderwijs van bijna alle Tilburgse scholen. In 1916 maakte
een twintigtal priesters deel uit van de Congregatie, maar
vanuit Rome werd bepaald dat de Congrgatie voortaan alleen
uit leken mocht bestaan. Ook buiten Tilburg breidden de
beide Congregaties zich uit en niet alleen binnen onze
landsgrenzen maar ook daar buiten. Tot in de beginjaren van
1960 zijn de fraters en de zusters nauw betrokken geweest
bij het onderwijs in de parochie Hasselt.
Bron:
100 jaar onderwijs in de Hasselt 1901 - 2001, door Krelis
Swaans.